تجزیه و تحلیل اقتصاد

دکتر اکرم تفتیان؛ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد یزد

وضعیت اقتصاد ملی از آن جهت مطالعه و بررسی می شود که  مشخص ‌شود آیا  شرایط‌ کلی برای بازار سهام مناسب است یا نه، آیا تورم مؤثراست، نرخ‌های ‌بهره درحال افزایش است یا کاهش، آیا  مصرف‌کنندگان کالاها را مصرف ‌می‌کنند،  تراز تجاری مطلوب است، عرضه پول انبساطی است یا انقباضی،  اینها  بخشی ازسؤالاتی است که تحلیل‌گر بنیادی برای تعیین تأثیرات شرایط  اقتصادی بر بازار سهام  با آنها  مواجه‌ است. سرمایه‌گذار هنگام تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری باید به خود جواب قانع‌کننده بدهد که در آن زمان به خصوص که او مایل به سرمایه‌گذاری در بورس سهام است.

تجزیه و تحلیل اقتصاد

آیا روند اقتصاد کل کشور در جهت بهبود مایه امیدواری است یا خیر؟ اگر جواب مثبت بود او مجاز است که سرمایه‌گذاری خود را آغاز کند و اگر جواب منفی بود اصلح آن است که جلو نرود بلکه نظاره‌گر باشد تا بارقه‌های امید را به عینه ببیند.

یکی از مهمترین ویژگیهای بورس هر کشور تاثیر پذیری از مسائل سیاسی است .تغییرات سیاسی در بدنه حاکمیت از آنجا که تغییراتی در دیدگاه های اقتصادی دارد تاثیر ملموس و سریعتر بر بورس دارد؛ برای مثال در ایران مسائل هسته ای و انتخابات ریاست جمهوری بیشترین تاثیر را بر بورس گذاشته اند.

اطلاع از روند حرکت اقتصاد کلان کار ساده‌ای نیست و آگاهی کامل نسبت به آن، توجه به نکات متعددی را می‌طلبد از جمله برنامه‌های کلان اقتصادی که ما در ایران هر پنج سال یک‌بار برای آن طراحی داریم و بودجهء کل کشور، سیاستهای دولت، برنامه¬های آینده کشور، شاخصهای اقتصادی، عملکرد دولتمردان سیاسی، مدیریت کلان کشور، رشد تولید ناخالص ملی، رشد یا کاهش درآمدهای ارزی از جمله درآمدهای صادراتی، مازاد یا کسری بودجهء ارزی کل کشور، نوسانات نرخ ارز، نرخ تورم، نرخ بیکاری، قدرت رقابت کالاهای تولیدی صادراتی کشور در مقام مقایسه با کالاهای مشابه خارجی، ارزش برابری پول کشور با سایر ارزها و بسیاری مطالب دیگر. در کشورهای خارج، شرکت‌های سرمایه‌گذاری بورسی سرمایه‌های خود را تنها در داخل کشور به کار نمی‌‌‌گیرند بلکه در سایر کشورها هم سرمایه‌گذاری می‌کنند وکارشناسان آن‌ها چاره‌ای ندارند که اقتصاد کلان آن کشور را به صورت عام و صنایع و شرکت‌های مورد نظر را به صورت خاص مورد توجه و ارزیابی قرار دهند. تجزیه و تحلیل کلی اقتصادی در شکل زیر نمایش داده می شود:

جو سرمایه گذاری در یک اقتصاد را می توان از تولید ناخالص ملی  و ارکان تشکیل دهنده آن شناسائی کرد. تولید ناخالص ملی نشان دهنده کل کالا و خدمات تولید شده در یک اقتصاد در یک دوره یک ساله می باشد. اقتصاد دانان، تحلیلگران مالی و سرمایه گذاران درفعالیتهای خود توجه ویژه ای به واژه تولید ناخالص ملی (GNP)دارند  GNP  معیاری برای اندازه گیری و ارزیابی میزان فعالیتهای اقتصادی می باشد. در صورت رشد GNP نرخ بیکاری کاهش می یابد. در چنین شرایطی کسب و کار نیز شناور خواهد شد.

موجودی کالا به دلیل پیش بینی افزایش فروش در آینده افزایش خواهد یافت و ظرفیت تولید از طریق افزایش هزینه های تجهیزات بالا خواهد رفت. در همین زمان، از دیدگاه مصرف کنندگان، افراد افزایش درآمدها را تجربه خواهند کرد و توانائی خرج کردن بخشی از پس اندازهای خود را در اموری مثل لوازم خانگی، اتومبیل و دیگر محصولات  دارای طول عمر بیشتر به دست می آورند. به عبارت دیگر در شرایط رونق اقتصادی شرکتهایی بیشترین رشد را تجربه می کنند که محصولات با دوام و دارای عمر طولانی تر تولید می کنند.

در چنین شرایطی خرید سهام مربوط به شرکتهای توصیه می شود که از این شرایط بیشتر از دیگر صنایع سود خواهند برد. به طور تجربی ثابت شده است که عملکرد قیمت سهام یک شرکت تا حدود ۵۰ درصد به عملکرد صنعت مربوطه و شرایط اقتصاد کلان بستگی دارد. بنابراین شرایط اقتصادی و سیاسی تاثیر اساسی و عمده ای بر رشد و رونق شرکتها دارند.

منبع:

دکتر اکرم تفتیان، تجزیه و تحلیل اوراق بهادار

شهدایی، سید محمد علی، (۱۳۸۸)، “تحلیل بنیادی در بازار سرمایه ایران” ، ،نشر: چالش